การกระจายตัวของเจดีย์พระบรมธาตุ

พระอรหันต์ทั้งปวงและพระเจ้าอโศกมหาราชได้ร่วมกันอธิษฐานว่า...เมื่อสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังมีพระชนม์ชีพอยู่นั้น เคยเสด็จไปยังถิ่นฐานบ้านเมืองหลายแห่ง แล้วทรงหมายสถานที่อันควรแก่การประดิษฐานพระบรมธาตุไว้ จึงขออัญเชิญพระบรมธาตุไปสถิตในที่อันพระพุทธองค์ได้ทรงหมายเอาไว้นั้นเถิด...

บทบาทและความสำคัญของเจดีย์พระบรมธาตุ

บทบาทและความสำคัญของเจดีย์พระบรมธาตุ เป็นที่พึ่งทางใจเป็นแหล่งทัศนศึกษาทางประวัติศาสตร์ พุทธศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรมท้องถิ่น เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ (โดยรอบเจดีย์พระบรมธาตุมักจะมีภูมิประเทศสงบ สวยงาม และร่มรื่น)

ปัจจัยทางภูมิศาสตร์กับการสร้างเจดีย์พระบรมธาตุ

ผู้ที่เข้าใจความสำคัญและศรัทธาพระบรมธาตุควรให้ความสำคัญเจดีย์พระบรมธาตุทุกแห่งเสมอภาคกัน โดยไม่ขึ้นอยู่กับความสูง ความโด่งดัง ความสวยงามหรูหรา พระบรมธาตุทุกส่วนล้วนมีบทบาทและความสำคัญ มีอานุภาพ และคุณค่าอันมหาศาลเกินกว่าจะพรรณาได้หมด แม้เจดีย์พระบรมธาตุที่พังลงเหลือแต่ฐานก็ยังมีความสำคัญควรค่าแก่การเคารพบูชาเป็นอย่างยิ่ง